تادیب

آفریقا و دیکتاتوری‌های دامنه‌دارش، از مصر، لیبی، تونس، مراکش، اتیوپی تا آفریقای جنوبی! همه و همه برآمده از آتش استعمار و نسل‌کشی‌های عظیم؛ چیزی که حتی در دهه‌ی سوم قرن بیست‎ویکم نیز دست از سر این قاره، کشورها و مردمان‌شان برنداشته است. در انبوهه‌ی این دیکتاتوری‌ها و در حضور خون‌خوارترین جبّاران، این هنرمندان و نویسندگان بوده و هستند که همواره صدای بی‌صدایان شده و به قیمت آزار، شکنجه، ترور و تبعید، بازهم از ظلم‌ها و ظالمان و مظلومان نوشته و آفریده‌اند. «طاهر بن جلون» نویسنده‌ی مراکشی در تبعید که سال‌هاست در فرانسه و به زبان فرانسوی می‌نویسد، یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان زنده‌ی دنیاست که با بیان صریح، روشنگرانه و درعین‌‌حال شاعرانه و هنرمندانه‌اش، داستان‌هایی درباره‌ی خودکامگی‌ها و زندگی در خفقان نوشته که «تأدیب» یکی از شاخص‌ترین‌های‌شان است. این رمان کوتاه که در ساختار قطعه‌قطعه‌اش پیوستگی مثالی‌ای دارد، درباره‌ی جوانی‌ست که به جرم حضور در تظاهرات علیه رژیم «حسن دوم» دستگیر شده و به سربازی در پادگانی فرستاده می‌شود که بی‌شباهت به مخوف‌ترین اردوگاه‌ها و زندان‌های تاریخ نیست. جلون در «تأدیب»، با وجود کوتاهی اثر، چنان تصاویری بدیع، کامل و تکان‌دهنده خلق می‌کند که لحظه به لحظه‌ی داستان، خواننده را درخود فرو برده و با این تأدیب و تحقیر همراه می‌کند. کتاب «تأدیب» داستان ویران کردن همه‌ی آرزوها، ارزش‌ها و زندگی آدم‌هایی‌ست که جز سودای آزادی، برابری و عدالت، چیزی در سر نداشته‌اند و بدون اینکه هیچ خشونتی بورزند، زیر بار خشونت‌ورزی‌های بی‌حد، دیگر چیزی از آنها باقی نمانده است.