احوال دل گداخته

کتاب پس از پیشگفتاری که حکم دیباچه دارد و در آن اندیشه و سبب تألیف کتاب و نیز روش کار توضیح داده شده است، وارد مقدّمه ای سه بخشی می شود: بخش نخست درباره نظم ساختاری و مضمون نامه هاست که در آن نامه های مولانا از حیث صورت و محتوا تجزیه و تحلیل شده است؛ در بخش دوم، فواید زبانی و ادبی نامه ها (اعم از نکات دستوری و واژگانی و آرایه های ادبی و…) تحلیل و بررسی شده است؛ و در بخش سوم نیز با تحلیل اجتماعی نامه ها فواید آن ها در شناخت اوضاع و احوال جامعه پیرامون مولانا در قونیه قرن هفتم بازنموده شده است. پس از این مقدمه صدوسی صفحه ای، بدنه اصلی کتاب، یعنی شصت و پنج نامه گزیده از مکتوبات، آمده است که در ذیل هر نامه معنای واژه ها و عبارات و اشعار فارسی و عربی و آیات و احادیث مندرج در نامه ها توضیح داده و ترجمه شده اند.