جامعه،فرهنگ،ادبیات

زیبایی شناسی حوزه ای در نظریه ی مارکسیستی است که کم تر از همه به آن پرداخته اند. تحلیل های گلدمن از رمان نو، تئاتر و فیلم در شمار بهترین نوشته های اوست. گلدمن در کار خود مدیون لوکاچ است، اما در این جا نیز راه و روش خاص خودش را دارد. گلدمن در آثار دوره ی جوانی لوکاچ که هنوز مارکسیست نبود، یعنی در آثاری مانند جان و صورت ها و نظریه ی رمان، برخی از مفاهیم اساسی زیبایی شناسی فلسفی را کشف کرد؛ درست همان گونه که کانت بود که او را به سوی مارکسیسم کشاند و نه هگل. مارکسیسم گلدمن برای او ضرورتی بسیار فراتر از تمامی ادبیات و فلسفه بود. او انسانی بسیار سیاسی بود و ضروریات تغییر جهان در تمامی اندیشه هایش دیده می شد. این ضرورت برای وی امری کاملا واقعی و مشخص بود که امکانات اجتماعی تحققش باید به طور مشخص بررسی شود. گلدمن کنترل کارگری را نویدبخش ترین ابزار تغییر ریشه ای می دانست و بخش مهمی از وقت خود را به بررسی نحوه ی اجرای این کنترل در یوگسلاوی اختصاص داد. اکنون می خواهم چند نکته ی کوچک شخصی نیز اضافه کنم. گلدمن روشنفکری رادیکال بود و به روشنفکر بودن خود افتخار می کرد؛ آن هم بدون کوچک ترین عقده ی حقارت شایع در میان «چپ نو» از این که انقلابی بودند و نه کارگر.