حیات النفوس

کتاب حاضر از نخستین تالیفات بازمانده فلسفی به زبان فارسی است که نویسنده آن را میان سال های 673 تا 687 هجری به نام یوسف شاه پسر الب ارسلان ارغون در سه فن منطق,علم طبیعی و علم الهی به رشته تحریر درآورده است.
ریزی در نگارش دو فن نخست متاثر از روش فیلسوفان مشائی بوده، اما فن علم الهی را به روش اشراقی نگاشته است.
این اثر نمایاننده توانایی زبان فارسی در انتقال مفاهیم فلسفی است.